Jelka Vale - De bossen van Westerwolde
Jelka Vale is boswachter publiek bij Staatsbosbeheer. Tijdens Brandstof in Westerwolde vertelde ze over de bossen in de gemeente en hun toekomst. Lees hier haar verhaal.
Jelka Vale en anderen hebben zorgen voor de toekomst. ‘Een item wat nu heel erg speelt is droogte, ook in onze bossen. Een goed voorbeeld hiervan zijn de fijnsparbomen. In deze bomen zit de letterzetter. Een klein kevertje wat onder de schors van de boom zit. Bij een gezonde boom, wordt z’n beestje eruit geharst. Door de droogte worden de bomen zwakker waardoor de letterzetter vrij spel heeft.
Een aangetaste boom gaat dood. Je ziet nu dat bosvakken waar alleen fijnspar staat, volop sterven. Wat doen we met deze vakken? Gaan we het hout wat er staat nu verwijderen zodat de kwaliteit van het hout nog redelijk oké is en het nog gebruikt kan worden. Of laten we de boel, de boel en wachten we af hoe het gebied zich ontwikkelt? Met als gevolg dat bosvakken instorten. Voordat zich hier weer een bos ontwikkelt zijn we jaren verder.
Op sommige plekken hebben we aangetaste bomen verwijderd en deze plekken opnieuw ingeplant. Er worden dan andere soorten geplant en niet meer een heel bosvak van hetzelfde soort. De monoculturen vormen we langzaam om naar gemengde bossen. Deze zijn veerkrachtiger en hebben meer biodiversiteit.
Het plantsoen wat Staatsbosbeheer gebruikt in haar bossen zijn altijd inheemse soorten, het liefst zo lokaal mogelijk. Door de klimaatverandering kijken we nu voorzichtig ook naar soorten die iets zuidelijker in Europa voorkomen. Deze soorten zijn meer gewend aan droogte en warmte.
‘Laten we de boel, de boel en wachten we af?’
Jelka Vale
De bomen moeten echter wel nachtvorst kunnen verdragen. Een voorbeeld is de elsbes. Maar deze soort kom je voorlopig nog niet tegen in Ter Apel.
Nog iets waar we tegenaan lopen in de bossen van Ter Apel is de steeds dominantere aanwezigheid van adelaarsvaren. Deze varen creëert een zuur milieu. Dit in combinatie met de stikstofdepositie zorgt ervoor dat de bodem steeds zuurder wordt. Uiteindelijk is de bodem zo zuur dat het alleen nog maar geschikt is voor de varen, maar niet meer voor mossen, kruiden en jonge bomen.
Als in een ”gezond” bos een boom omvalt, creëert deze boom ruimte voor struiken en jonge bomen om te groeien. In een bos met adelaarsvaren krijgen deze jonge struiken en bomen geen kans. We hebben vorig jaar proefvlakken gemaakt in het bos. Deze vakken zijn bewerkt met een bosfrees. De humuslaag is verpulverd waardoor het in theorie sneller zal afbreken.
We hopen hiermee de bodem minder geschikt te maken voor de varen, en daardoor de kans te bieden aan natuurlijke verjonging van eik, berk en andere soorten. Deze proefvlakken worden de komende jaren in de gaten gehouden hoe ze zich ontwikkelen.
‘Offeren we de heide, de schrale graslanden of iets anders op voor bos?’
Naast dit speelt natuurlijk ook nog een landelijke opgave voor bosuitbreiding. Ook in onze provincie. Westerwolde is dan logischerwijze wel de locatie om bos aan te planten. Maar waar? Dat is ook nog een grote uitdaging. Offeren we de heide, de schrale graslanden of iets anders op voor bos?
Kortom, genoeg uitdagingen voor onze bossen de komende jaren.’
Jelka Vale tijdens Brandstof in Westerwolde
Tijdens Brandstof in Westerwolde, op vrijdag 30 september 2022 in het Spiekerhûs in Ter Apel, spraken acht Westerwolders over leefbaarheid en klimaatverandering in hun gemeente. Jelka Vale was een van deze acht sprekers. Wil je een terugblik op de avond lezen? Deze vind je hier.
