Even voorstellen: Ira Judkovskaja, regisseur in Westerwolde

Ira:

‘Ik denk in mogelijkheden, weet dat echte vrijheid in je hoofd zit en dat de werkelijkheid meerstemmig is’

Ira, jij bent de regisseur in Westerwolde. Wil je jezelf kort voorstellen?

‘Sinds mijn afstuderen aan de Regie Opleiding te Amsterdam werkte ik (Moskou, 1975) bij verschillende gezelschappen en productiehuizen in Nederland, zoals NNT, Het Toneel Speelt en Toneelschuur. Vanaf 2007 tot en met 2020 was Artistiek Directeur van BIS theatergezelschap Tryater, Friestalige en later meertalige theatergezelschap van Friesland.

Ik ben een regisseur met een breed palet. Zo werk ik met klassieke stukken, hedendaagse teksten en maak ook regelmatig muziektheater. Mijn producties variëren van kleine intieme settingen tot grootschalige locatieprojecten.

Behalve schrijven en regisseren introduceerde ik bij Tryater ook een nieuwe generatie theatermakers en leidde ik intern vier lichtingen jonge acteurs bij het gezelschap op. En in 2018 was ik artistiek verantwoordelijk voor de openingsceremonie van Culturele Hoofdstad van Europa in Leeuwarden.

In de laatste vier jaar bij Tryater onderzocht ik de nieuwe manieren van meertalig werken. Niet enkel door het Fries te verbinden met het Nederlands, maar ook door te reflecteren op de meertalige realiteit van Europa en van de wereld. Sinds 2021 werk ik als zelfstandige regisseur, programmamaker, coach en trainer.’

Wat betekent cultuur voor jou?

‘Cultuur is wat wij zijn. Onze beschaving. Hoe we leven. Wat betekent het, welke rituelen hebben we, hoe geven we het leven vorm en uiting? Dat is wat ons tot mens maakt. Wij zijn in staat om mythes te bedenken. Verhalen vertellen is wat ons mensen maakt. Cultuur heiligt trouwens niet alles. Het kan heel erg verbinden en juist scheiden. Cultuur is ook een uiting van diversiteit. Het is belangrijk om daar ook oog voor te hebben. Kunst vraagt bepaalde lef; dat je durft te spiegelen wat het leven op dat moment is. En dat je durft vorm te geven aan de droom van de toekomst.’

Wat zijn je plannen als regisseur in Westerwolde?

‘Het is nog heel pril en begint nu vormen. We moeten ook kijken of dingen wel haalbaar zijn, natuurlijk. Het wordt in ieder geval een soort tocht door Westerwolde, tegen de stroom van de Ruiten Aa in. Een mythisch verhaal; een zoektocht naar wat de toekomst is en ons gaat brengen.’ 

Waarom is meedoen aan Gronings Vuur belangrijk?

‘Ik hoop dat het vooral hartstikke leuk is om te doen. Ik doe m’n werk omdat ik er van hou en met plezier met andere mensen omga. Het leven is te kort om dingen te doen die je niet leuk vindt. Elkaar leren kennen, elkaars humor. Omdat meedoen de mogelijkheid geeft om te delen wat er speelt en wat er komt. Het laat nieuwe netwerken ontstaan. Je leert een nieuwe groep of nieuwe mensen kennen. Doe mee om jezelf uit te dagen om iets anders te doen dan je normaal zou doen. Op andere manier dingen doen dan je gewend bent. Op nieuwe manier van cultuur beleven en kunstenaars ontdekken. Daar ben ik naar op zoek. En ik wil zelf dingen leren.’

Wanneer is Gronings Vuur voor jou geslaagd?

‘Dat is het sowieso al. Het is begonnen. Er gebeurt iets. Er wordt over gepraat. Ik ontdek een nieuw eigen subcultuur en taal. Ik denk niet echt in een eindpunt en ik hoop dat er daarna iets doorgaat. De verhalen vind ik al zo tof! Het heeft me zoveel gebracht, nu al. We gaan alleen maar zo door.’