Zo verliep Brandstof in De Veenkoloniën

Verhalen over hoe jongeren zich hier voelen en hoe ze gezond kunnen opgroeien. Verhalen over de geschiedenis van het gebied. Verhalen over het landschap. Verhalen over hoe het is om anno nu bioboer te zijn in deze regio en verhalen over de toekomst. Over waar de Veenkoloniën weer groot in kunnen worden. Over hennep, magnesium en aardappelzetmeel.

Ondernemend volkje, die Veenkolonialen!

,,We leven op de de uitlopers van de hondsrug”, doceert Feike Oppewal, de eerste spreker van de avond. ,,Het was hier ooit woest en ledig. Er werd 200 meter per jaar aan veen afgegraven en elke 200 meter werd er een wijk gesticht langs het water voor de veenarbeiders. De stad gaf aan de schepen die het turf brachten zijn stadsdrek mee, wat vermengd werd met het veen voor de vruchtbare grond. De sporen van de afgraving tekenen ons landschap.”

De ideale omgeving, maar nog niet helemaal

Kim Hakkenes, healthy aging architect, vertelt: ,,Het is hier ideaal om te wonen. Veel groen en ruimte. Maar als je wieg in Pekela of in Stadskanaal staat, sta je er helaas gezien de cijfers niet zo goed voor”. Want 70 procent van de mensen ervaart hier geen goede gezondheid.

Kim pleit voor een gezondere levensstijl door bijvoorbeeld voedzame schoollunches te verzorgen die zorgen voor meer gelijkheid onder kinderen. Gezond eten en gezond ontspannen, daar gaat het om. ,,Zodat we weer trots zijn op onze afkomst. Doordat gezond opgroeien de norm wordt, zorgt dat voor gelukkigere mensen, wat de Veenkoloniën kan helpen weer een bloeiend gebied te worden!”

Zanger Krzysztof Groen bezingt daarna tot drie keer toe het Groninger land, met een nummer over en van Ede Staal en over zichzelf: Grunneger Jong.

Waar bent u goed in?

Xandra Koops vertelt over hoe de jongeren in dit gebied naar de wereld kijken en constateert dat veel jongeren te weinig positief over zichzelf en de wereld denken. Er zijn zorgen en depressies. Welke positieve eigenschappen hebben de mensen in de zaal? En hoeveel kunt u er van uzelf noemen? Met deze opdracht werden de deelnemers de pauze in gestuurd.

Na de pauze doet Jaap Dun zijn verhaal. Hij is boer, maar ook zeker innovator, die zijn schoffel op het podium parkeert en er zelf liever naast staat. Hij zet uiteen wat er allemaal komt kijken als je de keuze maakt om biologisch te boeren. ,,Het is een noodzaak. De uitvinder van de kunstmest had 20 jaar later spijt. Het vernielt onze bodem en het bodemleven.”

Dat betekent schoffelen, tot op de centimeter nauwkeurig. Met de nieuwste technologie kan het, voor de toekomst van onze kinderen. Maar de keten van boer tot consument is nog niet goed ingericht. Er worden grote marges geheven op biologische groente en de boer houdt er te weinig aan over, terwijl hij grotere risico’s loopt.

In en op de grond groeit de innovatie

Jakob Zwinderman is de laatste spreker van de avond. ,,We zitten in een streek waar de statistieken hun werk doen. Maar als we die vergelijken met wijken in Rotterdam is het daar echt niet beter. Ik stel mezelf de vraag: waar zijn wij nou heel sterk in?”, steekt hij van wal.

Veenkoloniën heeft een groeipotentie op hennep, de meest zuivere magnesium komt uit Veendam en er is volop aardappelzetmeel, noemt hij als voorbeelden.

Deze drie grondstoffen zijn samen goud waard! Voeg magnesium aan mest toe en het houdt stikstof vast. Hennep kan goed bouwmateriaal zijn en vermengd met magnesium werkt het brandvertragend. ,,We hebben hier dus alle kansen om bij te dragen aan grote innovaties en de samenleving wacht erop. Laten we deze regio hiermee groot maken!”

Ploech en Eide

Het artistieke team Ploech en Eide geeft tot slot hun reflectie op deze eerste Gronings Vuur avond. Zij maken de artistieke productie in mei 2024.

,,Fijn om zoveel mensen te zien! We hoorden doordachte verhalen en de reacties van het publiek zijn ook erg interessant. Komen, gaan en hier blijven, dat is wat we als rode draad tot nu toe terug horen.”

,,We proberen nog zo weinig mogelijk in te vullen want dan kunnen we niet meer luisteren, maar we hebben gelet op: welke energie zit in dit gebied? Welke wensen, zorgen, innovaties? Wij hebben in elk geval al fascinaties!”

Op de avond Kampvuur op 29 november vertelt Ploech en Eide meer over het concept.

Woensdag 8 november is een volgende inwoners-avond: dan is de eerste creatieve werkplaats in het Dollard College in Oude Pekela.

Foto’s: Marijn Boeré.